12 July The Netherlands First Chamber COHO St Maarten English Trans
Senate of the States General I
July 2022 Bad News New Higher Gas Prices The Latest
Meeting year 2021 – 2022
35 099 (R2114) Provisions for the handling of disputes between the Kingdom and the countries (Kingdom Disputes Act)
S REPORT OF A FURTHER WRITTEN CONSULTATION
Adopted June 9, 2022
The members of the standing committee for Kingdom Relations1 have taken note of the answer of 7 February 2022 to the committee-wide request to obtain an overview as extensive as possible of the legal (im)possibilities for the Caribbean countries to make a (proposed) decision by the Kingdom government on based on the Charter for the Kingdom of the Netherlands. The members of the PvdD party then had a few follow-up questions. The members of the groups of GroenLinks, Fractie-Nanninga, PvdA, 50PLUS and Fractie-Otten agreed with these questions.
In response to this, a letter was sent to the State Secretary of on 24 March 2022
Home Affairs and Kingdom Relations.
The State Secretary responded on 9 June 2022.
The committee submits the attached report of the further written consultations that have taken place.
The Registrar of the Standing Committee on Kingdom Relations,
Bergman
1 Composition:
Ester (CU), Ganzevoort (GL), Gerkens (SP), Atsma (CDA), Van Hattem (PVV), Jorritsma-Lebbink (VVD), Oomen-
Ruijten (CDA), Schalk (SGP), Baay-Timmerman (50PLUS), Beukering (Nanninga Group) (Vice-Chairman),
Bezaan (PVV), Vos (VVD), Dessing (FVD), Dittrich (D66), Berkhout (Nanninga Group), Moonen (D66), Nicolaï (PvdD), Recourt (PvdA), Rosenmöller (GL) (Chairman), Veldhoen (GL), De Vries (Fractie-Otten), Keunen (VVD) and Raven (OSF) and Fiers (PvdA).
LETTER FROM THE CHAIRMAN OF THE STANDING COMMITTEE ON KINGDOM RELATIONS
1st Chamber The Netherlands Debates St Maarten, Aruba, Curaçao
To the State Secretary for the Interior and Kingdom Relations
The Hague, 24 March 2022
The members of the permanent committee for Kingdom Relations have taken note of your answer of 7 February 2022 to the committee-wide request to obtain an overview as extensive as possible of the legal (im)possibilities for the Caribbean countries to grant a (proposed) application by the Kingdom government. decides to be able to challenge in court on the basis of the Charter for the Kingdom of the Netherlands. The members of the PvdD faction still have a few follow-up questions. The members of the groups of GroenLinks, Faction-Nanninga, PvdA, 50PLUS and Faction-Otten agree with these questions.
Question 1:
The members of the PvdD group hold the following view:
- The Charter for the Kingdom of the Netherlands was established by law of 28 October 1954.
- In Article 50 of the Act of October 28, 1954, powers are assigned to the Kingdom government to suspend and annul legislative and administrative measures in Aruba, Curaçao and Sint Maarten.
- In Article 51 of the Act of October 28, 1954, the Kingdom government is given the power to intervene in case of neglect of duties in Aruba, Curaçao or Sint Maarten.
- It follows from these articles of law that the Kingdom government is invested with public authority.
- Pursuant to Article 1:1 of the Awb, when exercising those powers, the Kingdom government therefore acts as an administrative body within the meaning of the Awb.
Does the government share this view?
Question 2:
The members of the PvdD group hold the following view:
- The Kingdom of the Netherlands is a legal person. After all, it is inconceivable that the Kingdom, for which a new legal order has been established by law of 28 October 1954, would not be a (legal) person in law. Article 1 of that law of 28 October 1954 regulates the existence and scope of the Kingdom, with which a legal entity has been created.
Does the government share this view?
Question 3:
Paragraph 4 of your reply letter acknowledges that it may be possible to appeal against a decision of the Kingdom Government through an Awb procedure, albeit that the right of appeal would be limited for cases of application of powers granted in a Kingdom Act. The power to enact a Kingdom Act is not included in the Constitution but in the Statute. If the exercise of a Kingdom Act power is regarded as the exercise of public authority to which the General Administrative Law Act applies, this does not also apply to the exercise of
powers included in the Act of 28 October 1954 establishing the Charter of the Kingdom of the Netherlands?
Question 4:
Under Dutch civil law, other than the State of the Netherlands, can a state be sued, even if it is not stipulated in the Civil Code of the Netherlands or in the legislation of that state that that state has legal personality?
If so, can a state other than the State of the Netherlands sue the Kingdom of the Netherlands before a civil court in the Netherlands if
However, in the wording of 7 February last, I also pointed out that the Dutch administrative court does not seem to see any obstacle in Article 1:1 Awb to offer this legal protection against decisions taken by ministers in their capacity as minister of the Kingdom.
Question 2
The members of the PvdD group hold the following view:
- The Kingdom of the Netherlands is a legal person. After all, it is inconceivable that it
Kingdom, for which a new legal order has been established by law of October 28, 1954, in law
would not be a (legal) person. Article 1 of that law of 28 October 1954 regulates the existence and scope of the Kingdom, with which a legal entity has been created. Does the government share this view?
Answer
I do not share this view. As I pointed out in my letter of 7 February, it is quite generally accepted that the Kingdom of the Netherlands is not a legal person under Dutch civil law, nor under the civil law of Aruba, Curaçao and Sint Maarten. This feature was waived when the Statute was drafted in 1954, when it was decided that the
Kingdom would have no equity capital and no corresponding budget.
Question 3
Paragraph 4 of your reply letter acknowledges that it may be possible to appeal against a decision of the Kingdom Government through an Awb procedure, albeit that the right of appeal would be limited for cases of application of powers granted in a Kingdom Act. The power to enact a Kingdom Act is not included in the Constitution but in the Statute. If the exercise of Kingdom powers is regarded as the exercise of public authority to which the General Administrative Law Act applies, this does not also apply to the exercise of powers included in the Act of 28 October 1954 establishing the Charter of the Kingdom of the Netherlands. ?
Answer
That is correct, provided that the exercise of public authority by the
Kingdom government under the Charter will often be addressed to administrative bodies of Aruba, Curaçao or Sint Maarten. It is not immediately obvious that these administrative bodies can always be regarded as interested parties within the meaning of the Awb. Furthermore, the Charter creates various powers which, if they even lead to a decision within the meaning of the Awb, are not subject to appeal to the administrative court under the Awb. This is the case, for example, if the decision contains a generally binding provision (Article 8:3, first paragraph, under a, Awb).
Question 4
Can a state, other than the State of the Netherlands, be sued under Dutch civil law, even if it is not stipulated in the Civil Code of the Netherlands or in the legislation of that state that that state has legal personality?
If so, a state other than the State of the Netherlands can sue the Kingdom of the Netherlands before a civil court in the Netherlands if a claim is based on unlawful acts by the Kingdom of the Netherlands, even if the Civil Code does not grant legal personality to the Kingdom of the Netherlands?
Answer
No, other states do not have legal personality under Dutch civil law. For that reason, they cannot be involved in civil proceedings.
Question 5
In paragraph 5 of the reply letter you state that you do not dare to say with certainty that the State of the Netherlands cannot be held liable for unlawful acts by (or as a result of a decision of) the Kingdom government. May it be inferred from this that there is a legal possibility that the countries Aruba, Curaçao or Sint Maarten will become the State of the
Can the Netherlands sue the Netherlands if it is alleged that the powers conferred in the Charter are unlawfully exercised?
Answer
It is up to the civil court to provide a definitive answer in a specific case as to whether this legal option exists. For the time being, the case law leaves this question unanswered. What I wanted to indicate in my reply letter is that there are arguments on the basis of which it can be assumed that the countries Aruba, Curaçao or Sint Maarten indeed have this option, certainly as long as Article 12a of the Charter has not been implemented.
Eerste Kamer der Staten-Generaal I
Vergaderjaar 2021 – 2022
35 099 (R2114) Voorzieningen voor de behandeling van geschillen tussen het Koninkrijk en de landen (Rijkswet Koninkrijksgeschillen)
S VERSLAG VAN EEN NADER SCHRIFTELIJK OVERLEG
Vastgesteld 9 juni 2022
De leden van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties1 hebben kennisgenomen van de beantwoording van 7 februari 2022 op het commissiebrede verzoek om een zo extensief mogelijk overzicht te krijgen van de juridische (on)mogelijkheden voor de Caribische landen om een door de Koninkrijksregering (voorgenomen) besluit op basis van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in rechte te kunnen bestrijden. De leden van de PvdD-fractie hadden daarop nog enkele vervolgvragen. De leden van de fracties van GroenLinks, Fractie-Nanninga, PvdA, 50PLUS en Fractie-Otten sloten zich bij deze vragen aan.
Naar aanleiding hiervan is op 24 maart 2022 een brief gestuurd aan de staatssecretaris van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
De staatssecretaris heeft op 9 juni 2022 gereageerd.
De commissie brengt bijgaand verslag uit van het gevoerde nader schriftelijk overleg.
De griffier van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties,
Bergman
1 Samenstelling:
Ester (CU), Ganzevoort (GL), Gerkens (SP), Atsma (CDA), Van Hattem (PVV), Jorritsma-Lebbink (VVD), Oomen-
Ruijten (CDA), Schalk (SGP), Baay-Timmerman (50PLUS), Beukering (Fractie-Nanninga) (ondervoorzitter),
Bezaan (PVV), Vos (VVD), Dessing (FVD), Dittrich (D66), Berkhout (Fractie-Nanninga), Moonen (D66), Nicolaï (PvdD), Recourt (PvdA), Rosenmöller (GL) (voorzitter),Veldhoen (GL), De Vries (Fractie-Otten), Keunen (VVD) en Raven (OSF) en Fiers (PvdA).
BRIEF VAN DE VOORZITTER VAN DE VASTE COMMISSIE VOOR KONINKRIJKSRELATIES
Aan de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Den Haag, 24 maart 2022
De leden van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties hebben met belangstelling kennisgenomen van uw beantwoording van 7 februari 2022 op het commissiebrede verzoek om een zo extensief mogelijk overzicht te krijgen van de juridische (on)mogelijkheden voor de Caribische landen om een door de Koninkrijksregering (voorgenomen) besluit op basis van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in rechte te kunnen bestrijden. De leden van de PvdD-fractie hebben nog enkele vervolgvragen. De leden van de fracties van GroenLinks, Fractie-Nanninga, PvdA, 50PLUS en Fractie-Otten sluiten zich bij deze vragen aan.
Vraag 1:
De leden van de PvdD-fractie huldigen de volgende opvatting:
- Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden is bij wet van 28 oktober 1954 vastgesteld.
- In artikel 50 van de wet van 28 oktober 1954 worden bevoegdheden toegekend aan de Koninkrijksregering tot schorsing en vernietiging van wetgevende en bestuurlijke maatregelen in Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
- In artikel 51 van de wet van 28 oktober 1954 wordt aan de Koninkrijksregering de bevoegdheid toegekend om in te grijpen bij taakverwaarlozing in Aruba, Curaçao of Sint Maarten.
- Uit deze wetsartikelen vloeit voort dat de Koninkrijksregering met openbaar gezag is bekleed.
- Op grond van artikel 1:1 van de Awb treedt de Koninkrijksregering bij uitoefening van die bevoegdheden dus op als bestuursorgaan in de zin van de Awb.
Deelt de regering deze opvatting?
Vraag 2:
De leden van de PvdD-fractie huldigen de volgende opvatting:
- Het Koninkrijk der Nederlanden is een rechtspersoon. Het is immers ondenkbaar dat het Koninkrijk, waarvoor bij wet van 28 oktober 1954 een nieuwe rechtsorde is vastgesteld, in rechte geen (rechts)persoon zou zijn. Artikel 1 van die wet van 28 oktober 1954 regelt het bestaan en de omvang van het Koninkrijk, waarmee een juridische entiteit is geschapen.
Deelt de regering deze opvatting?
Vraag 3:
In paragraaf 4 van uw antwoordbrief is erkend dat het mogelijk kan zijn via een Awb-procedure in beroep te komen tegen een besluit van de Koninkrijksregering, zij het dat het beroepsrecht beperkt zou zijn voor gevallen van toepassing van bevoegdheden die in een rijkswet zijn toegekend. De bevoegdheid tot vaststelling van een rijkswet is niet opgenomen in de Grondwet maar in het Statuut. Als de uitoefening van een rijkswetbevoegdheid wordt aangemerkt als uitoefening van openbaar gezag waarop de Awb van toepassing is, geldt dat dan niet ook voor de uitoefening van
bevoegdheden die in de wet van 28 oktober 1954 tot vaststelling van het Statuut van het Koninkrijk der Nederlanden zijn opgenomen?
Vraag 4:
Kan naar Nederlands burgerlijk recht een staat, anders dat de Staat der Nederlanden, in rechte worden aangesproken, ook als niet in het Burgerlijk Wetboek van Nederland of in de wetgeving van die staat is bepaald dat die staat over rechtspersoonlijkheid beschikt?
Zo ja, kan een andere staat dan de Staat der Nederlanden het Koninkrijk der Nederlanden in rechte aanspreken bij een burgerlijke rechter in Nederland indien een vordering gegrond wordt op onrechtmatig handelen van het Koninkrijk der Nederlanden, ook al is in het Burgerlijk Wetboek geen rechtspersoonlijkheid toegekend aan het Koninkrijk der Nederlanden?
Vraag 5
In paragraaf 5 van de antwoordbrief stelt u dat u niet met stelligheid durft te zeggen dat de Staat der Nederlanden niet kan worden aangesproken voor onrechtmatig handelen door (of naar aanleiding van een besluit van) de Koninkrijksregering. Mag hieruit worden afgeleid dat de juridische mogelijkheid bestaat dat de landen Aruba, Curaçao of Sint Maarten de Staat der Nederlanden in rechte kunnen aanspreken, indien onrechtmatige uitoefening van in het Statuut toegekende bevoegdheden wordt gesteld?
De leden van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties zien de beantwoording met belangstelling tegemoet en ontvangt deze graag binnen vier weken.
P. Rosenmöller
Voorzitter van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES
Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 9 juni 2022
Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de nadere vragen die zijn gesteld door de leden van de PvdD-fractie naar aanleiding van mijn beantwoording van de vragen over de mogelijkheden om op te komen tegen (voorgenomen) besluiten van de Koninkrijksregering. Deze nadere vragen, waarbij de fracties van GroenLinks, Fractie-Nanninga, PvdA, 50PLUS en Fractie-Otten zich hebben aangesloten, werden ingezonden op 24 maart 2022, met kenmerk 168555.04U.
De staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Koninkrijksrelaties en Digitalisering
Alexandra C. van Huffelen
Nadere vragen van de leden van de PvdD-fractie over de mogelijkheden om op te komen tegen (voorgenomen) besluiten van de Koninkrijksregering (ingezonden 24 maart 2022)
Vraag 1
De leden van de PvdD-fractie huldigen de volgende opvatting:
- Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden is bij wet van 28 oktober 1954 vastgesteld.
- In artikel 50 van de wet van 28 oktober 1954 worden bevoegdheden toegekend aan de Koninkrijksregering tot schorsing en vernietiging van wetgevende en bestuurlijke maatregelen in Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
- In artikel 51 van de wet van 28 oktober 1954 wordt aan de Koninkrijksregering de bevoegdheid toegekend om in te grijpen bij taakverwaarlozing in Aruba, Curaçao of Sint Maarten.
- Uit deze wetsartikelen vloeit voort dat de Koninkrijksregering met openbaar gezag is bekleed. – Op grond van artikel 1:1 van de Awb treedt de Koninkrijksregering bij uitoefening van die bevoegdheden dus op als bestuursorgaan in de zin van de Awb. Deelt de regering deze opvatting?
Antwoord
Ontegenzeggelijk is de Koninkrijksregering een orgaan dat met openbaar gezag is bekleed. Daarmee lijkt zij binnen het bereik van artikel 1:1 Awb te vallen, dat bekleding van openbaar gezag als criterium hanteert. Zoals ik in mijn beantwoording van 7 februari jl. heb beargumenteerd, is bij deze zienswijze wel een belangrijke kanttekening te plaatsen. De Awb is een Nederlandse wet en geldt in beginsel alleen voor Nederlandse bestuursorganen. De regering van het Koninkrijk kan, ondanks de grote institutionele samenval met de regering van Nederland, niet als een Nederlands bestuursorgaan worden gekwalificeerd. Zij is een orgaan van het Koninkrijk en vindt haar rechtsgrondslag in het Statuut voor het Koninkrijk, vastgesteld via de door deze leden genoemde wet van 28 oktober 1954 (Stb. 1954, 503), afgekondigd in Stb. 1954, 596. Via een ruime interpretatie van artikel 1:1 zouden evenwel ook organen van het Koninkrijk binnen het bereik van de Awb kunnen worden gebracht. De betreffende bepaling heeft dan niet uitsluitend betrekking op Nederlandse bestuursorganen.
Deze ruime interpretatie vindt enige steun in de wetsgeschiedenis van de (aanpassingswetgeving) bij de Awb. In de memorie van toelichting bij het rijkswetwetsvoorstel tot aanpassing van een aantal rijkswetten aan de eerste en tweede tranche van de Algemene wet bestuursrecht (Aanpassing rijkswetten Awb) uit 1993 is vermeld dat in het kader van rijkswetgeving ‘onder de omschrijvingen en uitzonderingen van artikel 1:1 Awb mede de overeenkomstige Koninkrijksorganen worden begrepen.’ Of dat dan ook betekent dat de Nederlandse
bestuursrechter in beginsel bevoegd is kennis te nemen van een geschil over een besluit van de Koninkrijksregering (met inachtneming van de in de Awb gestelde ontvankelijkheidsvereisten), blijft de vraag. In mijn vorige beantwoording heb ik erop gewezen dat de Afdeling advisering van de Raad van State van het Koninkrijk uit 2015 zich op het standpunt stelde dat “de bestuursrechters van de landen niet bevoegd (zijn) kennis te nemen van geschillen waar een orgaan van het Koninkrijk partij bij is, nu de bevoegdheid van deze rechters beperkt is tot bestuursorganen van het land waarbinnen zij zijn ingesteld.” In mijn beantwoording van 7 februari jl. heb ik er echter ook op gewezen dat de Nederlandse bestuursrechter in artikel 1:1 Awb geen obstakel lijkt te zien om deze rechtsbescherming te bieden tegen besluiten van ministers in hun hoedanigheid van minister van het Koninkrijk.
Vraag 2
De leden van de PvdD-fractie huldigen de volgende opvatting:
- Het Koninkrijk der Nederlanden is een rechtspersoon. Het is immers ondenkbaar dat het
Koninkrijk, waarvoor bij wet van 28 oktober 1954 een nieuwe rechtsorde is vastgesteld, in rechte
geen (rechts)persoon zou zijn. Artikel 1 van die wet van 28 oktober 1954 regelt het bestaan en de omvang van het Koninkrijk, waarmee een juridische entiteit is geschapen. Deelt de regering deze opvatting?
Antwoord
Deze opvatting deel ik niet. Zoals ik in mijn brief van 7 februari jl. naar voren heb gebracht, wordt vrij algemeen aanvaard dat het Koninkrijk der Nederlanden geen rechtspersoon naar Nederlands burgerlijk recht is, noch naar het burgerlijk recht van Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Van dit kenmerk is afgezien bij de totstandkoming van het Statuut in 1954, toen werd besloten dat het
Koninkrijk geen eigen vermogen zou bezitten en geen daarmee corresponderende begroting.
Vraag 3
In paragraaf 4 van uw antwoordbrief is erkend dat het mogelijk kan zijn via een Awb-procedure in beroep te komen tegen een besluit van de Koninkrijksregering, zij het dat het beroepsrecht beperkt zou zijn voor gevallen van toepassing van bevoegdheden die in een rijkswet zijn toegekend. De bevoegdheid tot vaststelling van een rijkswet is niet opgenomen in de Grondwet maar in het Statuut. Als de uitoefening van een rijkswetbevoegdheid wordt aangemerkt als uitoefening van openbaar gezag waarop de Awb van toepassing is, geldt dat dan niet ook voor de uitoefening van bevoegdheden die in de wet van 28 oktober 1954 tot vaststelling van het Statuut van het Koninkrijk der Nederlanden zijn opgenomen?
Antwoord
Dat is correct, met dien verstande dat de uitoefening van openbaar gezag door de
Koninkrijksregering op grond van het Statuut vaak gericht zal zijn tot bestuursorganen van Aruba, Curaçao of Sint Maarten. Het is niet op voorhand evident dat deze bestuursorganen altijd kunnen worden aangemerkt als belanghebbende in de zin van de Awb. Verder roept het Statuut diverse bevoegdheden in het leven die, zo zij al leiden tot een besluit in de zin van de Awb, op grond van de Awb niet vatbaar zijn voor beroep bij de bestuursrechter. Dit is bijvoorbeeld het geval als het besluit een algemeen verbindend voorschrift inhoudt (art. 8:3, eerste lid, onder a, Awb).
Vraag 4
Kan naar Nederlands burgerlijk recht een staat, anders dan de Staat der Nederlanden, in rechte worden aangesproken, ook als niet in het Burgerlijk Wetboek van Nederland of in de wetgeving van die staat is bepaald dat die staat over rechtspersoonlijkheid beschikt?
Zo ja, kan een andere staat dan de Staat der Nederlanden het Koninkrijk der Nederlanden in rechte aanspreken bij een burgerlijke rechter in Nederland indien een vordering gegrond wordt op onrechtmatig handelen van het Koninkrijk der Nederlanden, ook al is in het Burgerlijk Wetboek geen rechtspersoonlijkheid toegekend aan het Koninkrijk der Nederlanden?
Antwoord
Nee, andere staten beschikken niet over rechtspersoonlijkheid naar Nederlands burgerlijk recht. Zij kunnen om die reden niet in een civielrechtelijke procedure worden betrokken.
Vraag 5
In paragraaf 5 van de antwoordbrief stelt u dat u niet met stelligheid durft te zeggen dat de Staat der Nederlanden niet kan worden aangesproken voor onrechtmatig handelen door (of naar aanleiding van een besluit van) de Koninkrijksregering. Mag hieruit worden afgeleid dat de juridische mogelijkheid bestaat dat de landen Aruba, Curaçao of Sint Maarten de Staat der
Nederlanden in rechte kunnen aanspreken, indien onrechtmatige uitoefening van in het Statuut toegekende bevoegdheden wordt gesteld?
Antwoord
Het is aan de burgerlijke rechter om in een concreet geval uitsluitsel te geven over de vraag of deze juridische mogelijkheid bestaat. Vooralsnog laat de rechtspraak deze vraag onbeantwoord. Wat ik in mijn antwoordbrief heb willen aangeven, is dat er argumenten bestaan op grond waarvan kan worden aangenomen dat de landen Aruba, Curaçao of Sint Maarten inderdaad over deze mogelijkheid beschikken, zeker zolang geen uitvoering is gegeven aan artikel 12a Statuut.