Dutch Senate Meeting 2021 2022 COHO St Maarten, Aruba and Curaçao

Dutch Senate Meeting 2021 2022 COHO St Maarten, Aruba and Curaçao

Senate of the States General I

Meeting year 2021 – 2022

35 925 IV Adoption of the budget statements of Kingdom Relations (IV) and the BES Fund (H) for the year 2022

34 269 Evaluation of the Kingdom Act Financial Supervision Curaçao and Sint Maarten

O1 REPORT OF A WRITTEN CONSULTATION
Adopted July 4, 2022

1st Chamber The Netherlands Debates St Maarten, Aruba, Curaçao

The members of the standing committee for Kingdom Relations2 have taken note of the letter from the State Secretary for Kingdom Relations and Digitization dated February 17, 2022 about the decision-making by the Kingdom Council of Ministers dated February 4, 2022 about deviating budget standards, phasing out salary discounts and the extension of the Aruba-Netherlands Protocol. The members of the PvdA faction and of the PvdD faction still have a few questions about this. The members of the groups of VVD, D66, GroenLinks and PvdD agree with the questions posed by the PvdA group. The members of the political groups of Fractie-Nanninga, PvdA and ChristenUnie with the questions of the PvdD faction. The members of the 50PLUS group agree with all questions.

In response to this, a letter was sent to the State Secretary for Kingdom Relations and Digitization on March 28, 2022.

https://www.stmaarten.news

The State Secretary for Kingdom Relations and Digitization indicated on April 29, 2022 that it is not possible to answer the questions within the usual term.

The State Secretary for Kingdom Relations and Digitization responded substantively on June 30, 2022.

The committee submits the attached report of the written consultations held.

The Registrar of the Standing Committee on Kingdom Relations,
Bergman

1 The letter O refers only to 35 925 IV.
2 Composition:
Ester (CU), Ganzevoort (GL), Gerkens (SP), Atsma (CDA), Van Hattem (PVV), Jorritsma-Lebbink (VVD), Oomen-
Ruijten (CDA), Schalk (SGP), Baay-Timmerman (50PLUS), Beukering (Nanninga Group) (Vice-Chairman),
Bezaan (PVV), Vos (VVD), Dessing (FVD), Dittrich (D66), Berkhout (Nanninga Group), Moonen (D66), Nicolaï (PvdD), Recourt (PvdA), Rosenmöller (GL) (Chairman), Veldhoen (GL), De Vries (Fractie-Otten), Keunen (VVD) and Raven (OSF) and Fiers (PvdA).

LETTER FROM THE PRESIDENT OF THE KINGDOM PERMANENT RELATIONSHIPS

To the State Secretary for Kingdom Relations and Digitization

The Hague, 28 March 2022

The members of the standing committee for Kingdom Relations have read with interest your letter of 17 February 2022 about the decision-making process by the Kingdom Council of Ministers dated 4 February.
2022 about deviating budget standards, phasing out salary discount and the extension of the Aruba Netherlands Protocol. The members of the PvdA faction and of the PvdD faction still have a few questions about this. The members of the groups of VVD, D66, GroenLinks and PvdD agree with the questions posed by the PvdA group. The members of the political groups of Fractie-Nanninga, PvdA and ChristenUnie with the questions of the PvdD faction. The members of the 50PLUS group agree with all questions.

The members of the PvdA faction read in the letter that Aruba can make proposals for an alternative interpretation of the salary discounts associated with liquidity support as of 2020, as long as that interpretation is in line with the decision of the Council of Ministers of the Kingdom (hereinafter: Kingdom Council of Ministers) of May 15, 2020. Are these members reading it correctly when they conclude that this once again points to the possibility of sparing low incomes, provided alternative cover is provided within the salary costs? How does the discount on the salary of teachers and nurses relate to the reinforcement of education and care as included in the national packages?

https://www.stmaartennews.org

Is it true that according to the implementation report for the year 2021, the Aruban salary costs of the (semi-)public government decreased by less than 12.5% ​​in that year, despite the generic discount on all salaries with this percentage? Is the cause of this important for the continuation of the financial support? Does the Dutch government have sufficient insight into the cause of this? If so, what is this one? Is the Dutch government of the opinion that the Aruban government is taking sufficient structural measures to bring the costs of the government apparatus, and in particular the salaries, to a structurally acceptable level of expenditure?

In response to your letter of 17 February, the members of the PvdD party have the following questions:

1. Does it follow from the decision of the Kingdom Council of Ministers of 15 May 2020 by what percentage countries should reduce the salaries of all employees in the (semi) public sector? If so, how exactly is the decision formulated on that point?
2. On the basis of which investigations and considerations has the Kingdom Council of Ministers arrived at the determination of the percentages relating to the reduction of salaries?
3. To what extent do these investigations and assessments show that the costs have been taken into account

n of livelihood in the countries?

4. Why has a salary discount been chosen that applies to all salaries?
5. Was Aruba’s government debt-to-GDP ratio before the corona crisis unacceptably higher than that of EU countries with a high-to-GDP ratio?
6. Is it correct that Aruba’s government debt-to-GDP ratio assumed in the letter of February 17, 2022 is lower than that of Belgium, Greece, Spain, Italy, Cyprus and Portugal in the first quarter of 2021?
7. Article 43 of the Charter for the Kingdom of the Netherlands includes the obligation for the countries to ensure sound administration. Can you indicate whether and if so on what grounds it can be concluded in its opinion that the duty of care of corporate governance laid down in Article 43 of the Charter has not been met if a country has a government debt ratio of 114%?
8. Articles 50 and 51 of the Statute provide powers to intervene in the countries in the event of non-compliance with obligations arising from the Statute. Can those provisions form a basis for ensuring that the salaries of employees in the public or semi-public sector are reduced by certain percentages on the basis of a violation of the duty of care for good governance contained in Article 43 of the Statute, because that country has a government debt ratio that is higher than that of the Netherlands but lower than that of a number of EU countries? If so, can you substantiate this with legal arguments relating to the application of the Staff Regulations? If not, on what ground could the countries be required to agree to that salary reduction measure, or to sign an agreement providing for the obligation to do so?

The members of the standing committee for Kingdom Relations are looking forward to the answers to the questions and would like to receive them within four weeks.

The Chairman of the Standing Committee on Kingdom Relations
Paul Rosenmöller

LETTER FROM THE STATE SECRETARY OF HOME AFFAIRS AND
KINGDOM RELATIONS

To the President of the Senate of the States General

The Hague, April 29, 2022

Written questions from political groups of the PvdA and the PvdD about the interpretation of the salary discount in Aruba following the letter about the decision-making in the Council of Ministers of 4 February (170913.01U, submitted on 28 March 2022) can be submitted with a view to careful consideration. answer cannot be answered within the usual term. Naturally, as was also promised during the consultation with KOREL, the aim is to send the answers to your House as soon as possible.

The State Secretary for the Interior and Kingdom Relations Digitization and Kingdom Relations

Alexandra C. van Huffelen

LETTER FROM THE STATE SECRETARY OF HOME AFFAIRS AND
KINGDOM RELATIONS

To the President of the Senate of the States General

The Hague, June 30, 2022

I hereby offer you the answers to the written questions posed by the political groups of the PvdA and the PvdD (submitted on March 28, 2022).

Questions from the PvdA faction

1. Does the RMR decision of 4 February once again offer countries the opportunity to spare low incomes, provided alternative cover is provided within the salary costs?

Yes, the decision offers scope to arrive at an alternative budget-neutral interpretation within the total package of employment conditions of the public or semi-public sector.
As a follow-up to the RMR decision of 4 February to offer countries the prospect of phasing out, the RMR of 24 June decided, subject to certain conditions, to phasing out the 12.5% ​​salary discounts for employees in the (semi )public sector. Your House was informed about this by letter on 24 June.

2. How does the discount on the salary of teachers and nurses relate to the reinforcement of education and care, such as is included in the national packages?

The discount is motivated in 2020 from the perspective of the recovery of public finances, to which not only the Netherlands, but also the countries themselves should contribute, and from the perspective of the solidarity of the (semi-)public sector with the private sector. , where revenues largely disappeared because tourism came to a complete standstill in 2020. In view of the great financial need, a contribution from the wage bill was justifiable. In addition, the countries are allowed to partially fill in the discount with income components other than the primary salary, such as holiday pay or allowances. No exceptions have been made for certain sectors in the RMR conditions, because this is a temporary budgetary measure.
In addition to the 12.5% discount on the employment conditions of civil servants, a 25% discount on the employment conditions of political Amb

ts carriers and the standard setting of top incomes in the (semi-) public sector at 130% of the prime minister’s employment conditions as a condition for receiving liquidity support.
The later country packages are aimed at urgent reforms and affect not only healthcare and education, but almost the entire public and semi-public sector. The aim of the country packages is to implement structural reforms that will put the foundations in order so that the countries can better cope with the next crisis. In effective cooperation with the countries, I want to work for the countries to emerge stronger from the current crisis and become resilient, social societies.

Is it true that, according to the implementation report for the year 2021, the Aruban salary costs of the (semi-) public government decreased by less than 12.5% ​​in that year, despite the generic discount on all salaries with this percentage? Is the cause of this important for the continuation of the financial support? Does the Dutch government have sufficient insight into the cause of this? If so, what is this one? Is the Dutch government of the opinion that the Aruban government is taking sufficient structural measures to bring the costs of the government apparatus, and in particular the salaries, to a structurally acceptable level of expenditure?

According to the response of the Board of Aruba Financial Supervision (CAft) to the fourth Implementation Report 2021 of Aruba, personnel costs decreased by 2.3% in 2021.
The 2.3% decrease in personnel expenses is lower than expected. The 12.5% ​​discount was introduced in May 2020 and thus was in effect for 8 months of the year. In 2021, the discount was in effect for 12 months and as a result, if everything else remained unchanged, personnel costs would fall by about 3.7% in 2021 compared to 2020. The fact that this did not happen is not because the 12.5% ​​discount was not applied. In 2020, the CAft determined that the discount was applied in accordance with the RMR condition. According to the CAft, the disappointing decrease is due to the fact that the government of Aruba has insufficiently implemented the Policy Plan for Reducing Personnel Expenses (BVP). For example, overtime pay has increased instead of decreased, contrary to the plan of the Aruban government. I share the CAft’s concerns in this regard. Whether this will affect any future liquidity support in the context of the Covid pandemic cannot be determined in advance. The BVP in itself does not constitute a criterion for granting liquidity support.

Questions from the PvdD faction

1. Does it follow from the decision of the Kingdom Council of Ministers of 15 May 2020 by what percentage countries should reduce the salaries of all employees in the (semi) public sector? If so, how exactly is the decision formulated on that point?

No, it only follows from the decision that a discount of 12.5% ​​must be applied to the total package of employment conditions.
The RMR decision is formulated as follows: Reduction of 12.5% ​​on the total package of employment conditions of all employees in the (semi) public sector (incl.
public companies and publicly funded foundations and other institutions that are financed for at least 50% from the budget). This reduction is on an annual basis and with regard to the gross monthly salary, the lower limit is the statutory minimum wage and applies from 1 July 2020 until further notice. No indexation is applied to this, also until further notice.

2. On the basis of which investigations and considerations has the Kingdom Council of Ministers arrived at the determination of the percentages relating to the reduction of salaries?

The percentage is not based on studies, but on the National Ordinance of Aruba, which had already decided on a 12.6% discount on the employment conditions of its own accord. The main motivation for the decision was a contribution from the wage bill to getting government finances in order.

3. To what extent do these studies and assessments show that the cost of living in the countries has been taken into account?

The high personnel costs of the Aruban government have been a point of attention for some time. The employment conditions in the public sector in Aruba are more favorable than in the private sector, according to analysis by, for example, the International Monetary Fund. No further investigation has taken place in the context of this decision-making. See also the answer to question 2.
3.

4. Why has a salary discount been chosen that applies to all salaries?

The RMR has set a temporary discount on the total package of employment conditions, which includes salaries of all employees, as a condition, without further stipulations about the implementation.

5. Was Aruba’s government debt-to-GDP ratio before the corona crisis unacceptably higher than that of EU countries with a high-to-GDP ratio?

Aruba’s government debt-to-GDP ratio was 72.9% of gross domestic product (GDP) in 2019. This was already higher than the maximum level of 55% GDP recommended by the International Monetary Fund (IMF) for small island economies. This level has been further removed from the picture due to the liquidity loans. Aruba, like Curaçao and Sint Maarten, is a so-called small island state with a one-sided economic structure and is therefore very sensitive to (economic) shocks. For this reason, according to the IMF, such countries should build up fiscal buffer space and the level that the IMF considers sustainable is lower than, for example, the 60% of GDP that is used as the debt limit for the more diversified economies of the European Union.

6. Is it correct that Aruba’s government debt-to-GDP ratio stated in the February 17 letter
   2022 is assumed, is lower than that of Belgium, Greece, Spain, Italy,
   Cyprus and Portugal in the first quarter of 2021?

Aruba’s debt-to-GDP ratio is indeed lower than that of said countries.

7. Article 43 of the Charter for the Kingdom of the Netherlands includes the obligation for the countries to ensure sound administration. Can you indicate whether and if so on what grounds it can be concluded in its opinion that the duty of care of corporate governance laid down in Article 43 of the Charter has not been met if a country has a government debt ratio of 114%?

There is undeniably a link between good governance and public finances. However, the mere fact of a high debt-to-GDP ratio does not automatically justify the conclusion that governance is bad and can be caused by a variety of factors. In view of the division of powers in the Charter, such a judgment is in principle not up to me, but to institutions in the country concerned itself, in this case Aruba. Of course, the financial developments in Aruba have the attention of the Dutch cabinet. This involvement manifests itself, among other things, in the role of the Kingdom Council of Ministers in the context of financial supervision in Aruba. Return to a sustainable debt ratio is a key point of the proposal of the Aruba Financial Supervision Act (RAft), which is currently being discussed in the House of Representatives. Sustainable government finances in the Caribbean countries are also an important goal within the COHO proposal for the Kingdom Act. This proposal is also currently being discussed in the House of Representatives.

8. Articles 50 and 51 of the Statute provide powers to intervene in the countries in the event of non-compliance with obligations arising from the Statute. Can those provisions form a basis for ensuring that the salaries of employees in the public or semi-public sector are reduced by certain percentages on the basis of a violation of the duty of care for good governance contained in Article 43 of the Statute, because that country has a government debt ratio that is higher than that of the Netherlands but lower than that of a number of EU countries? If so, can you substantiate this with legal arguments relating to the application of the Staff Regulations? If not, on what ground could the countries be required to agree to that salary reduction measure, or to sign an agreement providing for the obligation to do so?

The threshold for intervention by the Kingdom government on the basis of the Statute, in particular the procedures contained in Articles 50 and 51, is high. There must be an intolerable situation that cannot be remedied by institutions in the Caribbean countries themselves. Moreover, such intervention by the Kingdom government must be proportionate in nature. I therefore consider it unlikely, partly in view of my answer to question 7, that the guarantee function of the Kingdom will be used to cut salaries in the public or semi-public sector. However, this also did not form the basis for the requested salary discounts. The salary discounts are a condition of the liquidity loans provided by the Netherlands as the country’s own contribution to the recovery of public finances and out of solidarity with the private sector, see the answer to question 2 of the PvdA faction.

The State Secretary for the Interior and Kingdom Relations Digitization and Kingdom Relations

Alexandra C. van Huffelen

Eerste Kamer der Staten-Generaal I

Vergaderjaar 2021 – 2022

35 925 IV Vaststelling van de begrotingsstaten van Koninkrijksrelaties (IV) en het BESfonds (H) voor het jaar 2022

34 269 Evaluatie Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten

O1 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG
Vastgesteld 4 juli 2022

De leden van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties2 hebben kennisgenomen van de brief van de staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering van 17 februari 2022 over de besluitvorming door de Rijksministerraad d.d. 4 februari 2022 over afwijken begrotingsnormen, afbouw salariskorting en de verlenging Protocol Aruba-Nederland. De leden van de PvdA-fractie en van de PvdD-fractie hebben hierbij nog enkele vragen. De leden van de fracties van VVD, D66, GroenLinks en de PvdD sluiten zich aan bij de door de PvdA-fractie gestelde vragen. De leden van de fracties van Fractie-Nanninga, PvdA en ChristenUnie bij de vragen van de PvdD-fractie. De leden van de 50PLUS-fractie sluiten zich bij alle vragen aan.

Naar aanleiding hiervan is op 28 maart 2022 een brief gestuurd aan de staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering.

De staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering heeft op 29 april 2022 aangegeven dat het beantwoorden van de vragen niet binnen de gebruikelijke termijn mogelijk is

De staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering heeft op 30 juni 2022 inhoudelijk gereageerd.

De commissie brengt bijgaand verslag uit van het gevoerde schriftelijk overleg.

De griffier van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties,
Bergman

1 De letter O heeft alleen betrekking op 35 925 IV.
2 Samenstelling:
Ester (CU), Ganzevoort (GL), Gerkens (SP), Atsma (CDA), Van Hattem (PVV), Jorritsma-Lebbink (VVD), Oomen-
Ruijten (CDA), Schalk (SGP), Baay-Timmerman (50PLUS), Beukering (Fractie-Nanninga) (ondervoorzitter),
Bezaan (PVV), Vos (VVD), Dessing (FVD), Dittrich (D66), Berkhout (Fractie-Nanninga), Moonen (D66), Nicolaï (PvdD), Recourt (PvdA), Rosenmöller (GL) (voorzitter),Veldhoen (GL), De Vries (Fractie-Otten), Keunen (VVD) en Raven (OSF) en Fiers (PvdA).

BRIEF VAN DE VOORZITTER VAN DE VASTE KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering

Den Haag, 28 maart 2022

De leden van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties hebben met interesse kennisgenomen van uw brief van 17 februari 2022 over de besluitvorming door de Rijksministerraad d.d. 4 februari
2022 over afwijken begrotingsnormen, afbouw salariskorting en de verlenging Protocol ArubaNederland. De leden van de PvdA-fractie en van de PvdD-fractie hebben hierbij nog enkele vragen. De leden van de fracties van VVD, D66, GroenLinks en de PvdD sluiten zich aan bij de door de PvdA-fractie gestelde vragen. De leden van de fracties van Fractie-Nanninga, PvdA en ChristenUnie bij de vragen van de PvdD-fractie. De leden van de 50PLUS-fractie sluiten zich bij alle vragen aan.

De leden van de PvdA-fractie lezen in de brief dat Aruba voorstellen kan doen voor een alternatieve invulling van de per 2020 aan liquiditeitssteun verbonden salariskortingen, zolang die invulling past binnen het besluit van de Raad van ministers van het Koninkrijk (verder: Rijksministerraad) van 15 mei 2020. Lezen deze leden het goed als zij concluderen dat hiermee nogmaals wordt gewezen op de mogelijkheid om de lage inkomens te ontzien, mits er voor een alternatieve dekking binnen de salariskosten wordt gezorgd? Hoe verhoudt de korting op het salaris van onderwijzers en verpleegkundigen zich tot versterking van het onderwijs en de zorg zoals onder meer is opgenomen in de landspakketten?

Klopt het dat blijkens de uitvoeringsrapportage over het jaar 2021 de Arubaanse salariskosten van de (semi-)publieke overheid in dat jaar met minder dan 12,5% zijn gedaald ondanks de generieke korting op alle salarissen met dit percentage? Is de oorzaak hiervan van belang voor de voortzetting van de financiële steun? Heeft de Nederlandse regering voldoende inzicht in de oorzaak hiervan? Zo ja, wat is deze? Is de Nederlandse regering van oordeel dat de Arubaanse regering voldoende structurele maatregelen neemt om de kosten van het overheidsapparaat en met name de salarissen op een structureel aanvaardbaar niveau van uitgaven te brengen?

De leden van de PvdD-fractie hebben naar aanleiding van uw brief van 17 februari jl. de volgende vragen:

1. Volgt uit de besluitvorming van de Rijksministerraad d.d. 15 mei 2020 met welk percentage de landen de salarissen van alle medewerkers in de (semi)publieke sector dienen te korten? Zo ja, hoe is het besluit op dat punt exact geformuleerd?
2. Op grond van welke onderzoeken en afwegingen is de Rijksministerraad gekomen tot het vaststellen van de percentages die betrekking hebben op de korting van de salarissen?
3. In hoeverre blijkt uit die onderzoeken en afwegingen dat rekening is gehouden met de kosten van levensonderhoud in de landen?
4. Waarom is gekozen voor een salariskorting die betrekking heeft op alle salarissen?
5. Was de overheidsschuldquote van Aruba voordat de coronacrisis intrad onaanvaardbaar hoger dan die van landen van de EU die kampen met een hoge quote?
6. Is het juist dat de overheidsschuldquote van Aruba die in de brief van 17 februari 2022 wordt aangenomen, lager is dan die van België, Griekenland, Spanje, Italië, Cyprus en Portugal in het eerste kwartaal van 2021?
7. In artikel 43 van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden is de verplichting voor de landen opgenomen dat zij zorg dragen voor de deugdelijkheid van bestuur. Kunt u aangeven of en zo ja op welke grond naar haar oordeel kan worden geconcludeerd dat aan de in artikel 43 van het Statuut vervatte zorgplicht van deugdelijk bestuur niet is voldaan indien een land een overheidsschuldquote van 114% heeft?
8. In de artikelen 50 en 51 van het Statuut is voorzien in bevoegdheden om in te grijpen in de landen indien verplichtingen die voortvloeien uit het Statuut niet worden nagekomen. Kunnen die bepalingen een grondslag vormen om op grond van schending van de in artikel 43 van het Statuut vervatte zorgplicht tot deugdelijk bestuur in een land te bewerkstelligen dat de salarissen van medewerkers in de (semi)publieke sector met bepaalde percentages worden gekort omdat dat land een overheidsschuldquote heeft die hoger ligt dan die van Nederland maar lager dan die van een aantal landen van de EU? Zo ja, kunt u dat met juridische argumenten die betrekking hebben op de toepassing van het Statuut onderbouwen? Zo nee, op welke grond kon dan van de landen worden verlangd dat zij akkoord dienden te gaan met die maatregel van salariskorting, c.q. met ondertekening van een overeenkomst die in de verplichting daartoe voorzag?

De leden van de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties kijken met interesse uit naar de beantwoording van de vragen en ontvangt deze graag binnen vier weken.

De Voorzitter van de Vaste Commissie voor Koninkrijksrelaties
Paul Rosenmöller

BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN
KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 april 2022

De schriftelijke vragen van fracties van de PvdA en de PvdD over de invulling van de salariskorting in Aruba n.a.v. de brief over de besluitvorming in de Rijksministerraad van 4 februari jl. (170913.01U, ingezonden d.d. 28 maart 2022) kunnen met het oog op een zorgvuldige beantwoording niet binnen de gebruikelijke termijn worden beantwoord. Uiteraard is het streven, zoals ook tijdens het overleg met de KOREL is toegezegd, de antwoorden zo spoedig mogelijk aan uw Kamer te sturen.

De staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Digitalisering en koninkrijksrelaties

Alexandra C. van Huffelen

BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN
KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 juni 2022

Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de schriftelijke vragen die zijn gesteld door de fracties van de PvdA en de PvdD (ingezonden d.d. 28 maart 2022).

Vragen van de PvdA-fractie

1. Biedt het RMR-besluit van 4 februari de landen nogmaals de mogelijkheid de lage inkomens te ontzien, mits er voor een alternatieve dekking binnen de salariskosten wordt gezorgd?

Ja, het besluit biedt de ruimte om tot alternatieve budgetneutrale invulling te komen binnen het totaal van de arbeidsvoorwaardenpakket van (semi-) publieke sector.
In opvolging van het RMR-besluit van 4 februari jl. om de landen perspectief op afbouw te bieden, heeft de RMR van 24 juni jl. besloten onder voorwaarden in te stemmen met afbouw van de 12,5% salariskortingen voor medewerkers in de (semi)publieke sector. Uw Kamer is hierover op 24 juni per brief geïnformeerd.

2. Hoe verhoudt de korting op het salaris van onderwijzers en verpleegkundigen zich tot versterking van het onderwijs en de zorg, zoals onder meer is opgenomen in de landspakketten?

De korting is in 2020 gemotiveerd vanuit het perspectief van het herstel van de overheidsfinanciën, waaraan niet alleen Nederland, maar ook de landen zelf een bijdrage zouden moeten leveren en vanuit het perspectief van de solidariteit van de (semi-)publieke sector met de private sector, waar de inkomsten voor een groot deel wegvielen doordat het toerisme in 2020 geheel stil viel. Gezien de grote financiële nood was een bijdrage vanuit de loonsom te rechtvaardigen. Daarbij is de landen toegestaan de korting deels in te vullen met andere inkomenscomponenten dan het primaire salaris, zoals vakantiegeld of toeslagen. In de RMR-voorwaarden zijn geen uitzonderingen voor bepaalde sectoren gemaakt, omdat dit een tijdelijke budgettaire maatregel betreft.
Naast de 12,5% korting op arbeidsvoorwaarden van ambtenaren, zijn ook een 25% korting op de arbeidsvoorwaarden van politieke ambtsdragers en de normering van topinkomens in de (semi-) publieke sector op 130% van het arbeidsvoorwaarden van de minister-president als voorwaarde gesteld voor het ontvangen van liquiditeitssteun.
De latere landspakketten zijn gericht op dringende hervormingen en raken niet alleen de zorg en het onderwijs, maar vrijwel de gehele (semi-)publieke sector. Met de landspakketten wordt beoogd structurele hervormingen te realiseren, waarmee de basis op orde wordt gebracht, zodat de landen een volgende crisis beter aan kunnen. In effectieve samenwerking met de landen wil ik me ervoor inzetten dat de landen steviger uit de huidige crisis komen en weerbare, sociale samenlevingen worden.

Klopt het dat blijkens de uitvoeringsrapportage over het jaar 2021 de Arubaanse salariskosten van de (semi-) publieke overheid in dat jaar met minder dan 12,5% zijn gedaald ondanks de generieke korting op alle salarissen met dit percentage? Is de oorzaak hiervan van belang voor de voortzetting van de financiële steun? Heeft de Nederlandse regering voldoende inzicht in de oorzaak hiervan? Zo ja, wat is deze? Is de Nederlandse regering van oordeel dat de Arubaanse regering voldoende structurele maatregelen neemt om de kosten van het overheidsapparaat en met name de salarissen op een structureel aanvaardbaar niveau van uitgaven te brengen?

De personeelslasten zijn in 2021 volgens de reactie van het College Aruba financieel toezicht (CAft) op de vierde Uitvoeringsrapportage 2021 van Aruba met 2,3% gedaald.
De daling van 2,3% van de personeelslasten is lager dan werd verwacht. In mei 2020 werd de 12,5%-korting ingevoerd en deze was dus gedurende 8 maanden van het jaar van kracht. In 2021 was de korting gedurende 12 maanden van kracht en daardoor zouden de personeelslasten, als verder alles ongewijzigd zou zijn gebleven, in 2021 ten opzichte van 2020 nog zo’n 3,7% dalen. Dat dit niet is gebeurd, komt niet doordat de 12,5% korting niet is toegepast. Het CAft heeft in 2020 vastgesteld, dat de korting conform RMR-voorwaarde is toegepast. De tegenvallende daling komt volgens het CAft doordat de regering van Aruba onvoldoende uitvoering heeft gegeven aan het Beleidsplan Verlaging Personeelslasten (BVP). Zo zijn de overwerkvergoedingen in strijd met het plan van de Arubaanse regering gestegen in plaats van gedaald. Ik deel de zorgen van het CAft in dit verband. Of dit van invloed is op eventuele toekomstige liquiditeitssteun in het kader van de Covid-pandemie, kan niet op voorhand wordt bepaald. Het BVP op zich vormt geen criterium voor de toekenning van liquiditeitssteun.

Vragen van de PvdD-fractie

1. Volgt uit de besluitvorming van de Rijksministerraad d.d. 15 mei 2020 met welk percentage de landen de salarissen van alle medewerkers in de (semi)publieke sector dienen te korten? Zo ja, hoe is het besluit op dat punt exact geformuleerd?

Nee, uit het besluit volgt uitsluitend dat er een korting van 12,5% op het totale pakket aan arbeidsvoorwaarden moet worden toegepast.
Het RMR-besluit is als volgt geformuleerd: Verlaging van 12,5% op het totale pakket arbeidsvoorwaarden van alle medewerkers in de (semi)publieke sector (incl.
overheidsbedrijven en publiek gefinancierde stichtingen en overige instellingen die voor minimaal 50% gefinancierd worden vanuit de begroting). Deze verlaging is op jaarbasis en heeft voor wat betreft het bruto maandsalaris als ondergrens het wettelijk minimumloon en geldt vanaf 1 juli 2020 tot nader order. Hierop wordt tevens geen indexering toegepast, eveneens tot nader order.

2. Op grond van welke onderzoeken en afwegingen is de Rijksministerraad gekomen tot het vaststellen van de percentages die betrekking hebben op de korting van de salarissen?

Het percentage is niet gebaseerd op onderzoeken, maar op de Landsverordening van Aruba, dat uit eigen beweging al eerder tot een korting 12,6% op de arbeidsvoorwaarden had besloten. De voornaamste motivatie voor het besluit was een bijdrage vanuit de loonsom aan het op orde krijgen van de overheidsfinanciën.

3. In hoeverre blijkt uit die onderzoeken en afwegingen dat rekening is gehouden met de kosten van levensonderhoud in de landen?

De hoge personeelslasten van de Arubaanse overheid vormden al langer een aandachtspunt. De arbeidsvoorwaarden in de publieke sector in Aruba zijn gunstiger dan in de private sector, zo blijkt uit analyse van bijvoorbeeld het Internationaal Monetair Fonds. Er heeft in het kader van deze besluitvorming geen nader onderzoek plaatsgevonden. Zie ook het antwoord op vraag 2.

4. Waarom is gekozen voor een salariskorting die betrekking heeft op alle salarissen?

De RMR heeft een tijdelijke korting op het totale arbeidsvoorwaardenpakket, waarin salarissen van alle medewerkers worden meegerekend, als voorwaarde gesteld, zonder verdere bepalingen over de invulling.

5. Was de overheidsschuldquote van Aruba voordat de coronacrisis intrad onaanvaardbaar hoger dan die van landen van de EU die kampen met een hoge quote?

De overheidsschuldquote van Aruba bedroeg in 2019 72,9% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Dit was al hoger dan het door het Internationaal Monetair Fonds (IMF) geadviseerde maximale niveau van 55% BBP voor kleine eilandeconomieën. Dit niveau is door de liquiditeitsleningen verder uit beeld geraakt. Aruba is, net als Curaçao en Sint Maarten, een zogenoemde kleine eilandstaat met een eenzijdige economische structuur en is daardoor erg gevoelig voor (economische) schokken. Om die reden zouden dergelijke landen volgens het IMF budgettaire bufferruimte moeten opbouwen en ligt het door het IMF houdbaar geachte niveau lager dan bijvoorbeeld de 60% BBP die voor de meer gediversifieerde economieën van de Europese Unie als schuldgrens wordt gehanteerd.

6. Is het juist dat de overheidsschuldquote van Aruba die in de brief van 17 februari
   2022 wordt aangenomen, lager is dan die van België, Griekenland, Spanje, Italië,
   Cyprus en Portugal in het eerste kwartaal van 2021?

De schuldquote van Aruba is inderdaad lager dan die in genoemde landen.

7. In artikel 43 van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden is de verplichting voor de landen opgenomen dat zij zorg dragen voor de deugdelijkheid van bestuur. Kunt u aangeven of en zo ja op welke grond naar haar oordeel kan worden geconcludeerd dat aan de in artikel 43 van het Statuut vervatte zorgplicht van deugdelijk bestuur niet is voldaan indien een land een overheidsschuldquote van 114% heeft?

Onmiskenbaar bestaat er een verband tussen deugdelijk bestuur en overheidsfinanciën. Het enkele feit van een hoge schuldquote rechtvaardigt echter niet automatisch de conclusie dat sprake is van ondeugdelijk bestuur en kan veroorzaakt worden door een veelheid aan factoren. Een dergelijk oordeel is, gelet op de verdeling van bevoegdheden in het Statuut, ook in beginsel niet aan mij om te vellen, maar aan instituties in het betreffende land zelf, in casu Aruba. Wel hebben de financiële ontwikkelingen in Aruba uiteraard de aandacht van het Nederlandse kabinet. Deze betrokkenheid manifesteert zich onder meer in de rol van de Rijksministerraad in het kader van het financiële toezicht op Aruba. Terugkeer naar een houdbare schuldquote is een kernpunt van het voorstel van Rijkswet Aruba financieel toezicht (RAft), dat momenteel ter behandeling voorligt in de Tweede Kamer. Ook binnen het voorstel van rijkswet COHO vormen houdbare overheidsfinanciën in de Caribische landen een belangrijk doel, ook dit voorstel ligt momenteel ter behandeling in de Tweede Kamer voor.

8. In de artikelen 50 en 51 van het Statuut is voorzien in bevoegdheden om in te grijpen in de landen indien verplichtingen die voortvloeien uit het Statuut niet worden nagekomen. Kunnen die bepalingen een grondslag vormen om op grond van schending van de in artikel 43 van het Statuut vervatte zorgplicht tot deugdelijk bestuur in een land te bewerkstelligen dat de salarissen van medewerkers in de (semi)publieke sector met bepaalde percentages worden gekort omdat dat land een overheidsschuldquote heeft die hoger ligt dan die van Nederland maar lager dan die van een aantal landen van de EU? Zo ja, kunt u dat met juridische argumenten die betrekking hebben op de toepassing van het Statuut onderbouwen? Zo nee, op welke grond kon dan van de landen worden verlangd dat zij akkoord dienden te gaan met die maatregel van salariskorting, c.q. met ondertekening van een overeenkomst die in de verplichting daartoe voorzag?

De drempel voor ingrijpen door de Koninkrijksregering op basis van het Statuut, meer in het bijzonder de procedures die zijn vervat in artikel 50 en 51, ligt hoog. Er moet sprake zijn van een ontoelaatbare toestand die niet door instituties in de Caribische landen zelf kan worden hersteld. Bovendien moet zulk ingrijpen door de Koninkrijksregering proportioneel van aard zijn. Ik acht het, mede gelet op mijn antwoord op vraag 7, daarom niet waarschijnlijk dat de waarborgfunctie van het Koninkrijk wordt ingezet om salarissen in de (semi)publieke sector te korten. Dit vormde evenwel ook niet de basis voor de verlangde salariskortingen. De salariskortingen zijn als voorwaarde gesteld aan de door Nederland verstrekte liquiditeitsleningen als eigen bijdrage van het land aan het herstel van de overheidsfinanciën en vanuit solidariteit met de private sector, zie het antwoord op vraag 2 van de PvdA-fractie.

De staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Digitalisering en Koninkrijksrelaties

Alexandra C. van Huffelen